Ζάχος, Αριστοτέλης

(Καστοριά 1879 – 1939). Αρχιτέκτονας. Σπούδασε και εργάστηκε για αρκετά χρόνια στη Γερμανία. Από το 1913 εργάστηκε στη Θεσσαλονίκη και αργότερα στην Αθήνα. Ο Ζ. είναι ιδιαίτερα γνωστός για τις προσπάθειες που κατέβαλε να επιστρέψει η ελληνική αρχιτεκτονική του καιρού του στις πηγές της βυζαντινής και της λαϊκής παράδοσης. Πίστευε ότι εκεί βρίσκονταν οι αληθινές ρίζες της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής και ότι θα μπορούσε, αντλώντας διδάγματα, να προχωρήσει σε γνησιότερες αρχιτεκτονικές μορφές. Έτσι κατά κάποιον τρόπο ο Ζ. τέθηκε επικεφαλής του κινήματος της επιστροφής στην παράδοση –ενός κινήματος με υγιείς αρχές, αν και όχι πάντα με ευτυχή αποτελέσματα– που αργότερα ακολούθησαν πολλοί άλλοι (Πικιώνης, Χατζημιχάλης κλπ.). Εξάλλου, η παράδοση εμπεριέχει σπουδαίες καλλιτεχνικές αξίες και ορθολογιστικές λύσεις, που η μελέτη τους διευρύνει τις γνώσεις και πλουτίζει την ευαισθησία του αρχιτέκτονα, ενώ φυσικά οι μορφές παραμένουν γνώρισμα μοναδικό και ιδιαίτερο της κάθε εποχής, το πνεύμα της οποίας συντηρούν και μεταδίδουν. Ο Ζ. μελέτησε πολύ τη βυζαντινή αρχιτεκτονική, ανέλαβε την αναστήλωση του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη μετά την πυρκαγιά που τον είχε καταστρέψει και έχτισε διάφορα κτίρια και σύγχρονες εκκλησίες, στις οποίες εφάρμοσε επιτυχώς τις αρχιτεκτονικές του αντιλήψεις.